Böbrek Taşlarının Cerrahisinde Retrograd İntrarenal Cerrahi (RIRS)

RIRS Nedir?

Retrograd İntrarenal Cerrahi (RIRS), böbrek içindeki taşların, idrar kanalı (üretra ve üreter) yoluyla girilerek çıkarıldığı kapalı bir cerrahi yöntemdir. Vücutta kesi yapılmadan, fleksibl (bükülebilir) üreteroskop ve lazer teknolojisi kullanılarak gerçekleştirilir.

RIRS Hangi Durumlarda Uygulanır?

🔹 Böbrek içindeki 2 cm’ye kadar olan taşlarda
🔹 ESWL (taş kırma) yöntemine yanıt vermeyen hastalarda
🔹 Tekrarlayan taş oluşumlarında
🔹 Kan sulandırıcı kullanan, peruktan ve açık cerrahiye uygun olmayan hastalarda
🔹 Anatomik olarak dar veya eğimli böbrek yapısına sahip hastalarda

RIRS Nasıl Yapılır?

1. Genel anestezi altında uygulanır.
2. Üretra yoluyla üretere, oradan da böbreğe ulaşılır.
3. Fleksibl üreterorenoskop yardımıyla taşlar görüntülenir.
4. Holmium lazer ile taşlar küçük parçalara ayrılır.
5. Parçalar idrarla atılır veya özel aletlerle dışarı alınır.
6. Gerekirse işlem sonrası geçici olarak Double-J (DJ) stent yerleştirilir.

RIRS Yönteminin Avantajları

✅ Kesisiz cerrahi: Vücutta dıştan kesi yapılmaz
✅ Hızlı iyileşme süreci
✅ Daha az ağrı ve kanama riski
✅ Kısa hastanede kalış süresi (günübirlik ya da 1 gün)
✅ Yüksek başarı oranı
✅ Tekrarlayan taşlarda bile güvenli uygulanabilir

RIRS Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

🔹 İlk birkaç gün idrarda hafif kanama görülebilir (normaldir).
🔹 Bol sıvı tüketimi önerilir.
🔹 Taş analizine göre diyet önerileri yapılır.
🔹 DJ stent yerleştirildiyse genellikle 1–3 hafta içinde çıkarılır.
🔹 Doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.

RIRS ile Açık Cerrahi Arasındaki Fark Nedir?

RIRS, açık veya perkütan cerrahilere göre çok daha az invaziv bir yöntemdir. Hastaya minimal yük bindirir, hızlı toparlanma sağlar ve hastane yatışı kısadır. Taş yeri ve büyüklüğüne göre RIRS, çoğu zaman ilk tercih olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. RIRS ağrılı bir işlem midir?

Hayır. İşlem genel anestezi altında yapılır. Sonrasında hafif rahatsızlıklar olabilir, ancak genellikle kısa sürelidir ve ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir.

2. RIRS ile her taş tedavi edilebilir mi?

Genellikle 2 cm'ye kadar olan böbrek taşlarında etkilidir. Daha büyük taşlarda bazen birden fazla seans gerekebilir veya alternatif yöntemler tercih edilir.

3. RIRS sonrasında DJ stent takılması şart mı?

Her zaman değil. Ancak idrar kanalında ödem riski varsa veya taş büyükse geçici DJ stent yerleştirmek gerekebilir.

4. RIRS sonrası taşlar tekrarlar mı?

Eğer altta yatan nedenler (yetersiz su tüketimi, metabolik bozukluklar, beslenme alışkanlıkları) düzeltilmezse taşlar tekrarlayabilir. Bu nedenle takip ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.

5. Ne zaman normal yaşama dönebilirim?

RIRS sonrası çoğu hasta 1–3 gün içinde normal yaşantısına dönebilir. Fiziksel zorlamalardan kısa süre kaçınmak gerekebilir.

6. RIRS mi, ESWL mi tercih edilmeli?

Taşın yeri, büyüklüğü, sertliği ve hastanın genel durumu değerlendirilerek karar verilir. RIRS, özellikle ESWL’ye dirençli taşlarda da etkili bir seçenektir.

Sonuç

RIRS, günümüzde böbrek taşlarının cerrahisinde en modern ve konforlu yöntemlerden biridir. Kesisiz yapılması, hızlı iyileşme sağlaması ve yüksek başarı oranıyla hasta memnuniyeti oldukça yüksektir. Böbrek taşınız varsa, Prof. Dr. Mehmet Fatih Akbulut, detaylı bir değerlendirme ile sizin için en uygun tedavi planını oluşturacaktır.